Zawsze chętnie słuchałam opowieści o dziejach mojej rodziny, wplecionych w Historię przez duże „H”. Bardzo mnie one fascynowały. W pewnym momencie zaczęłam też zauważać, że wybory podejmowane przez moich przodków wpłynęły np. na to, gdzie teraz mieszkam, co jest ważne dla moich rodziców, a przez to wpływa na mnie. Trochę żałuję, że nie spisywałam tych historii, ale nie do końca zdawałam sobie sprawę z tego, że zależności pomiędzy przeszłością a teraźniejszością są bardziej zawiłe i interesujące, niż myślałam.
Całe ich bogactwo „objawiło” mi się, kiedy po studiach poznałam metodę zwaną genogramem. Przyglądanie się swoim korzeniom było niesamowitym przeżyciem.
Genogram jest metodą, która pozwala nam na przynajmniej częściowe rozpoznanie, w jaki sposób dziedzictwo poprzednich pokoleń wpływa na nasze życie.

Para mieszana Genogram
Tworzy się go podobnie jak drzewo genealogiczne, ale z zaznaczeniem osób, dat, faktów, miejsc, a szczególnie relacji. Obejmuje poprzednie pokolenia, ich historie, przekazy, tradycje, traumy i źródła siły.
Dzięki przyjrzeniu się i przeanalizowaniu graficznego przedstawienia możemy odkryć nasze źródła siły, słabe miejsca, przekazy, szczególnie dotyczące ważnych ról: kobiety, mężczyzny, matki ,ojca, dziecka, męża. Jesteśmy w stanie przede wszystkim rozpoznać, a potem zmodyfikować albo świadomie zaakceptować przekazy rodzinne.
Genogram polega na analizowaniu historii rodziny na tle historii, kultury, obyczajów, praw pisanych i niepisanych.
Ważna jest sama forma graficzna genogramu, już jego rysowanie może mieć działanie terapeutyczne. Analizowanie sposobu, w jaki został stworzony, dostarcza wielu przydatnych informacji.
Z mojego doświadczenia wynika, że czasami drobne, wydaje się niewiele znaczące wydarzenie z życia babci, ciotecznego pradziadka, praprababci itp. powoduje zmianę znaczącą, która wpływa na nasze obecne życie. Np. jedna z osób analizujących w grupie terapeutycznej swój genogram opowiedziała o – wydawałoby się – mało znaczącym wydarzeniu z życia pradziadków, związanym z tragicznymi wydarzeniami historycznymi. Zobaczenie jej genogramu i wysłuchanie opowieści pomogło uczestnikom grupy, a także osobie zainteresowanej, zrozumieć destrukcyjny sposób traktowania dzieci, który przechodził z pokolenia na pokolenie i który bardzo mocno wpłynął na życie obecnego pokolenia.
Dlaczego dane osoby wybierają danego partnera? Dlaczego dana para nie jest w stanie się porozumieć? Czasami nie jest to zrozumiałe dzięki prostemu przełożeniu relacji rodziców, nie wynika to z biografii samych rodziców lub dziadków, ale czegoś, co działo się w poprzednich pokoleniach.
Genogram niekoniecznie się sprawdza jako wstęp do terapii czy rozwoju osobistego, ale może okazać się brakującym elementem układanki. Np. osoba, która ma objawy depresyjne, leczyła się, chodziła na terapię, ale ciągle jakby czegoś jej brakowało – po przyjrzeniu się swojemu genogramowi doznała pewnego rodzaju olśnienia. Powiązała swoje problemy z tzw. syndromem rocznicowym. W podobnym wieku, w jakim była, rodziców i dziadków spotykały tragiczne wydarzenia: wypadki i zgony.
Genogram może być swego rodzaju „wisienką na torcie”- towarzyszyłam kilku osobom przy pracy nad genogramem, która była pewnego rodzaju uzupełnieniem, podsumowaniem długiej pracy nad sobą.
Zrobienie genogramu wymaga pewnego wysiłku, potrzebne są informacje, im więcej, tym lepiej. Ważne są konkretne dane. Trzeba też wiedzieć, że przy okazji zbierania informacji istnieje ryzyko odkrycia czegoś trudnego. Przydają się dokumenty, zdjęcia, ważne pamiątki.
Dzięki niemu można odkryć wiele spraw, które pomogą nam zrozumieć siebie teraz, ale oprócz tego jest to ciekawe i wciągające dla osób mających choćby minimalne zacięcie historyczne, które lubią stare opowieści, stare historie . .
Dla mnie jest to jedna z bardziej fascynujących form pracy. Sprawdza się w pracy indywidualnej i w grupie – szczególnie osób, które mają do siebie zaufanie. To, czego my nie dostrzeżemy, mogą zobaczyć inni, a z kolei my w innych genogramach możemy zobaczyć coś, co nam pomoże zrozumieć naszą historię.

Autor: Kinga Józefowicz